Verslaggevers rennen van zaaltje naar zaaltje in het grote gebouw waar politici en ambtenaren huizen. Trap op, trap af, lift in, lift uit. Dan weer zitten ze in de perskamer, waar een woordvoerder van een wethouder of directeur iets mede te delen heeft, dan weer zitten ze in een klein kamertje bij een afdelingswoordvoerder. Zo’n vijf keer per week staan ze op een mooie plek in het stadhuis met op de achtergrond het uitzicht over de stad en met regelmaat wordt een locatie in de stad gekozen om de burgemeester of een wethouder te interviewen, veelal op verzoek van de opperpersvoorlichter.
De veertig specialisten op het gebied van informatieverstrekking hebben het druk. Over van alles en nog wat moet worden gecommuniceerd met de pers en met de burgers. Het hoofd van de afdeling voorlichting heeft het college onlangs nog voorgesteld, om het aantal voorlichters, communicatieadviseurs en mediaexperts uit te breiden. Enige notie van overbodige activiteiten, of een efficiencyslag, zit er niet in.

De journalisten worden horendol van de stortvloed aan informatie die dagelijks over hen wordt uitgestort. Het is niet alleen de hoeveelheid, maar bovenal de tegenstrijdigheid in de informatieverstrekking. De ene ambtelijke communicator licht een standpunt omstandig toe en een uur later wordt zijn uiteenzetting geheel of gedeeltelijk teniet gedaan door een iets hoger ingeschaalde, senior persvoorlichter. De berichtgeving die vervolgens in de media verschijnt, doet de wenkbrauwen op het gemeentehuis tot in de haarkruin stijgen. Menig telefoontje volgt naar de redacties om vermeende onjuistheden in de media te corrigeren. Helaas geschieden deze correcties wederom door een overvloed aan deskundige adviseurs, die van elkaars handelwijze niet op de hoogte zijn. De berichten in diverse media worden dan helaas weer aangepast. De lezer vraagt zich gaandeweg af of het om nieuws gaat. Meestal vermoedt de burger dat het een vermakelijke, hopelijk niet op waarheid berustende column is. Aan het eind van het liedje is het altijd het zelfde, de media krijgt de schuld.

Echt lastig wordt het als er expliciet negatief nieuws is. De ervaren, goed opgeleide, deskundig ontkennende, politieke persvoorlichter trekt dan vol zelfvertrouwen een verzameling dooddoeners uit de kast. Een aangeleerde werkwijze, bedoeld om de aandacht af te leiden en het te doen voorkomen, alsof hetgeen wordt beweerd niet bestaat. De gemeente herkent zich niet in het geschetste beeld, de informatie komt niet overeen met de door ons ervaren werkelijkheid en meer van dat soort teksten.
De beste uitvlucht is en blijft de fictie van geheime informatie. Omdat niet alle informatie openbaar mag worden gemaakt, kunnen anderen er geen gefundeerde mening over hebben, zo beweren de dames en heren woordvoerders als laatste redmiddel.

Ondertussen geven anderen beetje bij beetje toe, tot de media denken de waarheid te kennen. Maar…, dan wordt de expertise van de communicatie-experts toch schromelijk onderschat. Het beeld dat zij willens en wetens achter-laten bij de media is een door hen gewenste interpretatie in een wolk van onduidelijkheid.
Verwarring verhult de waarheid. Een beproefde techniek, die slechts is weggelegd voor de specialist, die de faalangst van bestuurders en directeuren aanvoelt, er begrip voor heeft en er zijn brood mee verdient.

Wat heeft de burger er aan? Niet veel. Vijfennegentig procent neemt niet eens waar wat er wordt gezegd en geschreven, tenzij het over de eigen buurt, of straat gaat.
Het budget voor communicatie van een leuke, grote gemeente bedraagt al snel tien tot vijftien miljoen euro. En dan te bedenken dat burgemeesters, wethouders en directeuren dat varkentje vroeger zelf wasten en de pers helder te woord stonden.

Waar de burger behoefte aan heeft, is helderheid en waarheid. Dat wordt het beste bereikt door comminicatie. Minder voorlichters, minder faalangstbeveiliging, meer eigen verant-woordelijkheid en eenduidige, waarheidsgetrouwe woordvoering. Financieel levert dat een forse bezuiniging op, die de kwaliteit, rust en duidelijkheid ten goede komt.
Van communicatie naar comminicatie.

Bronnen:
Woordvoerder rokjesgate
Persvoorlichting nieuwe stijl
Professionaliseren
Verlies niet teveel tijd met communicatie
Beschrijving functie Persvoorlichter